Skip to main content

Z czego będziemy budować

Skoro to nie stal czy beton, ale drewno ma być przyszłością budownictwa warto zapoznać się z czego tak naprawdę będziemy w przyszłości budować. Chodzi o tzw. mass timber, który ma conajmniej kilka wariantów. Każdy bardzo trwały aby mógł unieść wysokie budynki:

 Cross Laminated Timber (CLT) czyli drewnu laminowanemu krzyżowo, ew. klejonemu krzyżowo to najbardziej znany rodzaj mass timber został wymyślony 40 lat temu przez Szwajcarów. Powstaje w wyniku sklejenia ze sobą co najmniej trzech warstw litej tarcicy, czyli wyciętej z pojedynczej kłody drzewa. Każda warstwa desek jest zwykle zorientowana prostopadle do sąsiednich od czego pochodzi nazwa „krzyżowo”. CLT jest więc podobna do sklejki, ale ma znacznie grubsze warstwy (zwane laminaty lub lamelami). Drewno jest materiałem anizotropowym – co znaczy, że ​​jego właściwości fizyczne zmieniają się w zależności od kierunku przyłożenia siły – dlatego klejenie warstwy pod kątem prostym sprawia, że powstały panel jest w stanie uzyskać lepszą sztywność konstrukcyjną w obu kierunkach. Liczba tych warstw zazwyczaj jest nieparzysta. Segmenty CLT pasują do siebie niczym drewniane klocki Lego, są sklejane w fabryce  zgodnie ze specyfikacją i montowane na placu budowy przy niewielkiej ilości odpadów. Typowe ich zastosowania to podłogi, ściany i dachy.

 

Glued Laminated Timber zwany też Glulamem (a po polsku drewnem klejonym warstwowo) też jest panelem składających się z posklejanych laminatów. W tym przypadku nie układa się ich jednak prostopadle, ale równolegle. Jest to znacznie starsza technika, które początki sięgają XIX wiecznej Anglii – opatentowana została jednak w 1901 roku przez niemieckiego cieślę Otto Karl Freidrich Hetzer. Równolegle dobrze klei się m.in. wąskie kawałki tarcicy dzięki czemu można wykorzystywać drewno młodych drzew o niewielkim przekroju. W ten sposób najczęściej powstają belki oraz filary które mają wyższy stosunek wytrzymałości do masy w porównaniu zarówno z betonem jak i stalą.  Co więcej Glulam ma także wyższą odporność na wyboczenie boczno-skrętne niż stal, dlatego jest wykorzystywana do budowy belek mostowych i wysokich budynków.

 

Nail Laminated Timber (NLT) czyli drewno klejone gwoździami podobne jest do Glulamu tyle, że ułożenie równolegle kawałki tarcicy mocowanie za pomocą gwoździ lub śrub. Jego zaletą jest nie tylko możliwość wykorzystania łatwo dostępnego drewna ze źródeł lokalnych (tak jak w przypadku Glulam), ale także łatwość wykonania. MLT nie wymaga dedykowanego zakładu produkcyjnego. Ze względu na atrakcyjny wygląd architekci chętnie wykorzystują go do tworzenia  monolitycznych paneli ściennych, jest jednak stosowany również w podłogach, pokładach oraz dachach.

 

Dowel-laminated timber (DLT) czyli drewno klejone na kołki wykonuje się analogicznie do NLT, jak sama nazwa wskazuje tarcica jest jednak mocowana za pomocą drewnianych kołków. Ponieważ jest wykonany w całości z drewna, można go łatwo obrabiać za pomocą maszyn do frezowania i pozwala na modyfikacje na miejscu budowy. DLT stosuje się w podłogach, dachach, ścianach oraz szybach wind i schodów. Podobnie jak MLT często pozostaje odsłonięty wewnętrz pomieszczeń jako materiał atrakcyjny wizualnie. 

 

Laminated Veneer Lumber (LVL) to tzw. drewno fornirowane warstwowo czy też laminowana tarcica fornirowana w której skleja  się wiele warstw cienki warstw uzyskanych ze skrawania drewna zwanych właśnie laminatami (mają grubość od 0,1 do 5 mm). Jest to więc kolejny rodzaj „sklejki”. W tym wszystkie słoje drewna są zorientowane w kierunku długości powstającego bloku (tzw. kęsa) i łączone pod wpływem ciepła oraz ciśnienie. LVL może być znacznie dłuższy niż konwencjonalna tarcica i jest używany do zastosowań jako belki lub obciążenia. To relatywnie nowa technika powstała w latach 80-tych, która jest stosowany w budownictwie mieszkaniowym i komercyjnym.

 

Parallel Strand Lumber (PSL) czyli drewno o splotach równoległych wytwarza się z forniru, który jest pocięty na długie pasma i ułożony równolegle do jego długości, po czym zostają sklejonene i sprasowane. Sploty PSL mają stosunek długości do szerokości wynoszący 300 do 1. Często PSL jest używany w odsłoniętych belkach, ponieważ może się zginać i utrzymywać doskonałą wytrzymałość. 

 

Laminated Strand Lumber (LSL) nazywany laminowaną tarcicą konstrukcyjne jest podobne do PSL, ale zamiast forniru wykorzystuje się tu tzw. płatkowane pasma drewna, takie same, jak surowiec używany do produkcji płyt o wiórach zorientowanych znanych jako OSB. LSL jest używany głównie jako szkielet konstrukcyjny w budownictwie mieszkaniowym, komercyjnym i przemysłowym. Nadaje się do nadproży i belek, wysokich słupków ściennych, desek obrzeżowych, listew progowych, elementów frezarskich i ram okiennych. 

Oriented Strand Lumber (OSL) czyli tzw. drewno zorientowane podobniej jak LSL jest wytwarzany z płatkowanych pasm drewna. Jego przypadku stosunek długości do grubości jest jednak mniejszy i wynosi około 75 – w LSL jest to 150, czyli z kolei połowę mniej niż w PSL. Włókna drewniane stosowane w OSL są krótsze niż te w LSL, a same panel także przypominają płytę OSB. W przeciwieństwie do niej pasma w OSL są ułożone równolegle do osi wzdłużnej elementu.

Wszystkie cztery rodzaje opisane rodzaje drewna – LVL, PSL, LSL i OSL – należą do jednej grupy zwanej konstrukcyjną tarcicą kompozytową czyli Structural Composite Lumber (SCL).

 

Mass Plywood Panel (MPP) powstaje poprzez sklejenie ze sobą cienkich plastrów drewna w naprzemiennych kierunkach słojów. Są to więc duże panele ze sklejki o dowolnym rozmiarze, wysokości i szerokości do 24 cali grubości. Panele te są stosowane w konstrukcji ścian, podłóg i dachów budynków.

 

 

/Fot: SilvaSpan, UBC Media Relations//

 

 

 

Jeszcze nie dodano komentarza!

Twój adres nie będzie widoczny publicznie.

Najpopularniejsze teksty

Zielone uliczki pod pergolami

Amerykańscy nafciarze hojni dla obcych rządów

Płacimy drożej za upalne lato

Brytyjczycy błyskawicznie wygasili węglowe piece

Budynki zero waste

Shein ma spore kłopoty przez greenwashing