Jak to się robi pokazali w Nowym Jorki. Tutejsze metro, znane raczej z brudu, przestępczości i szczurów, zaczyna zmieniać swój wizerunek dzięki nowatorskiemu programowi Metropolitan Transportation Authority (MTA), który przekształca puste kioski i lokale handlowe na stacjach w przestrzenie artystyczne. Inicjatywa ta, nazwana Vacant Unit Activation Program, ma na celu ożywienie zaniedbanych i opuszczonych powierzchni w systemie metra, które długo pozostawały bez najemców (wskaźnik pustostanów sięga około 75 proc.) m.in. za sprawą spadku ruchu pasażerskiego po pandemii.
Jednym z najbardziej spektakularnych projektów jest „Rex’s Dino Store” na stacji Grand Army Plaza w Brooklynie. To artystyczna instalacja autorstwa Sarah Cassidy i Akivy Lefferta, która zamieniła dawny kiosk z prasą w kolorową, humorystyczne stoisko pilnowane przez siedmiometrowego tyranozaura wykonanego z papier-mâché. Wewnątrz znajdują się fikcyjne produkty i gazety z dinozaurzymi kalamburami, które nie są na sprzedaż, lecz mają rozweselić i zainteresować pasażerów. Instalacja spotkała się z dużym zainteresowaniem i stała się symbolem nowego podejścia do wykorzystania przestrzeni metra.
Mira Atherton, kuratorka programu i menedżerka działu nieruchomości MTA, podkreśla, że celem jest nie tylko artystyczne ożywienie przestrzeni, ale także stworzenie atrakcyjniejszego i bardziej przyjaznego środowiska dla pasażerów. Program rozpoczął się w styczniu 2023 roku i od tamtej pory rozwinął się z inicjatywy „z ust do ust” – zainteresowanie artystów i organizacji kulturalnych rośnie, a do maja 2024 r. w ośmiu stacjach metra pojawiły się różnorodne instalacje. Są wśród nich:
- Urban Oasis: Nature in Transit na stacji Fifth Avenue i 53rd Street – zielone, roślinne terrarium, który oferuje pasażerom chwilę spokoju w zgiełku Midtown Manhattan.
- Safe Space na 50th Street – instalacja autorstwa Traci Johnson, to różowa i „pluszowa” przestrzeń, które ma zapewnić poczucie bezpieczeństwa i komfortu.
- SoundBooth na 81st Street – interaktywna przestrzeń, gdzie przechodnie mogą podłączyć instrumenty i spontanicznie grać muzykę.
- Los Herederos on Jackson Heights–Roosevelt Avenue – przestrzeń społecznościowa i siedziba lokalnej internetowej stacji radiowej.
MTA musi mierzyć się z problemami technicznymi, takimi jak przestarzałe instalacje elektryczne, ograniczona moc i wymogi bezpieczeństwa, które utrudniają adaptację niektórych przestrzeni. Przykładowo, projekt dźwiękowy odrzucono ze względów bezpieczeństwa i kosztów nadzoru. Mimo to, organizatorzy są zdeterminowani, by kreatywnie wykorzystywać dostępne lokale, a planowane są kolejne projekty, m.in. współpraca z grupą teatralną Jewel Box, która chce stworzyć przestrzeń teatralną w opuszczonym lokalu na dworcu autobusowym Port Authority.
Vacant Unit Activation Program jest przy tym nie tylko sposobem na estetyczne ulepszenie przestrzeni metra, ale także próba zmiany doświadczenia codziennego podróżowania komunikacją miejską. Wprowadzenie sztuki do podziemnych korytarzy ma na celu poprawę samopoczucia pasażerów, zwiększenie ich zaangażowania i w efekcie może przyczynić się do ożywienia handlu i zainteresowania komercyjnego tymi lokalami.
/Fot: Rex’s Dino Store//
